Arbocatalogus Afvalbranche

Dé arbostandaard voor alle bedrijven in de afvalsector!
Laatst gewijzigd op: 9 oktober 2023, 16:30 uur -- Afvalbranche
Overeenstemming tussen werknemers en werkgevers

Geven werkinstructie

Printvriendelijke versieAls e-mail versturenPDF document

In het bedrijf moeten goede procedures en werkinstructies aanwezig zijn om veilig te werken, bijvoorbeeld over de bediening van installaties, de opslag van producten en de wijze waarop werk op de openbare weg gedaan wordt.

De algemene lijn is:

Werk volgens de instructies en voorschriften van het bedrijf. Volg de instructies uit de gebruiksaanwijzing van de fabrikant of de handleiding bij gebruik van arbeidsmiddelen, machines en installaties.

Maatregel naar plaats in de Arbeidshygiënische Strategie: 
Wettelijke verplichting
Beschrijving van de maatregel 

Belangrijke mededeling

Deze beheersmaatregel is sinds 18 mei 2022 niet getoetst voor de volgende onderdelen:

  • Verplaatsen van minicontainers en tillen van zakken
  • Verplaatsen van 1100 liter rolcontainers huishoudelijk afval

Algemeen

Een werkinstructie is een mondelinge of schriftelijke opdracht over de werkzaamheden. Heel vaak wordt het woord werkinstructie gebruikt waar een werkvoorschrift wordt bedoeld. Een werkvoorschrift is een opdracht over de werkzaamheden die schriftelijk is vastgelegd en waarvan de naleving verplicht is. In elk geval dient de werkgever effectieve informatie te geven over de te verrichten werkzaamheden, de eraan verbonden risico´s en de maatregelen die erop gericht zijn om de risico´s te voorkomen of te beperken. Een werkinstructie kan een vertaling van een procedure naar medewerkers zijn, opdat ieder van hen weet wat te doen om de procedure te volgen. Het geven van instructies is een belangrijk onderdeel van de wettelijk verplichte voorlichting en onderricht.

Wettelijke verplichtingen

Werkinstructies en werkvoorschriften zijn gebaseerd op de RI&E, een aanvullende inventarisatie en evaluatie van gevaren en risico’s, een specifieke risicobeoordeling, een ongevalsanalyse, de handleidingen van arbeidsmiddelen, de ervaringen met de gehanteerde werkwijzen en de bedrijfsprocessen en dergelijke. Bij het realiseren van bouwwerken verwijst het V&G-plan naar veiligheidsvoorschriften. Aan twee onderwerpen dient het bedrijf in elk geval aandacht te besteden, namelijk:

  1. de beveiligingen op arbeidsmiddelen
  2. het correcte gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen

In elk geval is het van groot belang om de gegeven werkinstructies regelmatig te herhalen. De frequentie waarmee werkinstructies worden herhaald baseert het bedrijf op de specifieke risicofactoren zoals de geïnventariseerde gevaren, het kennisniveau, bijzonderheden van arbeidsmiddelen en gehanteerde werkmethoden.

Jongeren, dit zijn werknemers tot 18 jaar, krijgen bijzondere aandacht als het gaat om instructie en deskundig toezicht op de uitvoering van de werkzaamheden vanwege de beperkte werkervaring en de onvoltooide lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van die leeftijdsgroep.

Uit de rechtspraak blijkt dat het uitvaardigen van instructies en voorschriften alleen onvoldoende is en dat de werkgever ook op gezette tijden moet nagaan of de bedrijfsregels nog voldoende bekend zijn en of deze bijvoorbeeld door steekproefsgewijze controle door de werknemers worden opgevolgd. Deze verplichting is opgenomen in de maatregel houden van toezicht op veilig werken waaronder het naleven van werkinstructies.

Mogelijke uitwerkingen

Sommige bedrijven hebben een afzonderlijk systeem voor werkinstructies. In andere bedrijven zijn voorschriften onderdeel van het kwaliteitssysteem. En in weer andere zijn de instructies over veiligheid opgenomen in de opdrachten die op de normale bedrijfsvoering van toepassing zijn.

Voor het geven van veiligheidsinstructie bestaan tal van mogelijkheden, zoals:

  • het verstrekken van een veiligheidskaart
  • het bespreken van een thema in werkoverleg of VGM-overleg
  • het uitvoeren van een toolbox meeting
  • het behandelen van de instructies in het kwaliteitssysteem

Onder ideale omstandigheden heeft het bedrijf vastgelegd welke veiligheidsvoorschriften voor een specifieke functie gelden en wordt een meerjarencyclus uitgevoerd van onderwerpen waarover voorlichting en onderricht wordt gegeven volgens de opleidingsmatrix en/of het schema voor het houden van toolbox meetings waarin de inhoud van werkinstructies aan de orde komt.

Beoogd effect 

Het is wettelijk verplicht om werknemers goed te instrueren over een veilige werkwijze waaronder de veilige bediening van installaties. Werknemers zijn wettelijk verplicht om aan instructies mee te werken en deze op te volgen. Daarom verdient deze maatregel Geven van werkinstructies veel aandacht.

Meer informatie 

Voorbeelden van werkinstructies en veiligheidsvoorschriften voor diverse functies in de afvalbranche zijn op alfabetische volgorde:

Alle functies

Acceptant | Bordesmedewerker huisvuil en bedrijfsafval

Acceptant | Bordesmedewerker gevaarlijk afval

Belader

Bestuurder heftruck

Chauffeur vrachtwagen (algemeen)

Chauffeur autolaadkraan

Chauffeur bakwagen

Chauffeur chemokar

Chauffeur kiepwagen

Chauffeur kraakpers

Chauffeur rolcontainer mutatie

Chauffeur | Operator Rioolbeheer

Chauffeur tankwagen

Chauffeur transport afzetcontainer

Chauffeur transport walking floors en trailers

Chauffeur zijlader

Chauffeur / Machinist veegwagen

Kraan- en shovelmachinist

Kraanmachinist

Laborant / Monsternemer / Kwaliteitscontroleur

Magazijnmedewerker

Medewerker Milieustraat

Monteur | Technische Dienst

Ondersteunend operationeel personeel

(technoloog, teamleider, bedrijfsleider, constructeur, projectleider)

Operator bewerkingsinstallaties

Sorteerder (leesband) | Algemeen Medewerker

Veiligheidskundige

Indien u een werkinstructie of veiligheidsvoorschrift als voorbeeld - zonder vermelding van de bedrijfsnaam - voor de arbocatalogus ter beschikking wilt stellen, dan verzoeken wij u vriendelijk om een bericht te sturen naar ons contactadres. Er bestaat ook de mogelijkheid om een zogenoemde good practice alleen met andere bedrijven in de afvalbranche te delen achter een login; hiertoe is de uitwisselingssite in het leven geroepen.

Wet- en regelgeving 
  • Artikel 8 Arbowet lid 2 inzake Voorlichting en onderricht