In de afvalbranche worden vanwege de hoogteverschillen regelmatig (hijs)kranen gebruikt om lasten naar beneden of naar boven te takelen. Bijvoorbeeld worden ondergrondse containers gehesen bij het inzamelen van afval en bij afvalenergiecentrales vinden werkzaamheden plaats op verschillende niveaus, waarbij mensen boven en onder elkaar werken. Verder zijn er werkzaamheden met autolaadkranen en verreikers met hijsfunctie.
Het hijsen en heffen van lasten heeft onder meer de volgende gevaren:
- niet goed balanceren van de lasten
- niet toepassen speciale hijsgereedschappen
- aanslaan van de last aan de punt van de haak
- uit de strop vallen van de last
- gebruiken van kettingen met kleine eindschalmen
- bewegen van kraandelen
- kantelen van de kraan
Hierbij kunnen mensen door de last dan wel de kraan geraakt worden, mogelijk met ernstige gevolgen. De gevolgen kunnen uiteenlopen van beschadigen van materieel, tot beknelling van lichaamsdelen en fataal geraakt worden door de kraan dan wel de last.
Wat is verplicht?
Hijswerkzaamheden zijn verboden bij harde wind van méér dan 6 bft en tijdens onweer. Dus hijswerk wordt gestaakt bij windkracht 7 bft (windgemiddelde snelheid hoger dan 13,8 m/s gedurende 10 minuten) of bij lagere windsnelheden indien dit is aangegeven op de lastvluchttabel of in de gebruiksaanwijzing van het arbeidsmiddel.
Het toepassen van de volgende maatregelen is verplicht:
- Wettelijk verplichte maatregelen Beschrijven van vallende en wegschietende voorwerpen in de RI&E, voorlichten over vallende en wegschietende voorwerpen, en het geven van werkinstructie
- Maatregel Werken volgens regels (mobiele) hijskranen
- Paragraaf Wat is verplicht? en paragraaf Hef- en hijswerkzaamheden van maatregel Gebruiken gekeurde arbeidsmiddelen
- Stellen van eisen aan de deugdelijkheid van hijskranen
- De geboden van de voorbeeldwerkinstructie Hijsen en aanslaan van hijslast
- Analyse van ongevallen in de afvalsector 1998-2009, RIVM
- Arbo-informatieblad AI 17 "Hijs- en hefgereedschap en veilig hijsen"