Arbocatalogus Afvalbranche

Dé arbostandaard voor alle bedrijven in de afvalsector!
Laatst gewijzigd op: 9 februari 2023, 18:49 uur -- Afvalbranche
Overeenstemming tussen werknemers en werkgevers

Beperken van mentale belasting

Printvriendelijke versieAls e-mail versturenPDF document
Maatregel naar plaats in de Arbeidshygiënische Strategie: 
Organisatorische maatregelen
Beschrijving van de maatregel 

In hoeverre mentale belasting tot werkstress leidt, is sterk afhankelijk van de persoon. De één ziet afwisseling in werkzaamheden als een welkome verlichting van het werk, de ander als (nog) meer taken. Bij een goede organisatie van het werk wordt hiermee rekening gehouden. Het risico om met seksuele intimidatie, discriminatie, pesten en werkdruk op het werk in aanraking te komen is door goed organiseren van het werkproces te voorkomen of te beperken. Betrokkenen zoals planners, chauffeurs, beladers en acceptanten overleggen hierover met de leidinggevenden op basis van het bedrijfsbeleid en eventuele adviezen van externe deskundigen. De uitwerking van een werk- en rusttijdenrooster is gebaseerd op de standaardregeling uit de CAO dan wel op de afgesproken collectieve regeling van het bedrijf. Leidinggevenden hebben een belangrijke rol bij het vroegtijdig signaleren van, het bespreekbaar maken van en zo nodig handelen bij (zich opbouwende) mentale belasting; daartoe zijn trainingen voor leidinggevenden ontwikkeld.

De volgende vormen om het werk te organiseren dragen bij aan de vermindering en de beheersing van ervaren mentale belasting waaronder ongewenst gedrag en werkdruk:

  • rouleren van taken zodat één persoon afwisselend verschillende taken vervult
  • verdelen van de meest belastende taken over meer dan één persoon
  • indelen van de inzamelroutes zodat de meest belastende locaties worden gespreid in de tijd en over verschillende personen
  • beperken van inzamelen op drukke locaties tijdens spits
  • tijdig en voldoende pauzeren
  • opstellen van gedragsregels met gewaardeerd en onacceptabel gedrag
  • stimuleren van gewaardeerd gedrag en optreden bij onacceptabel gedrag
  • trainen en het in de praktijk brengen van de afgesproken gedragsregels
  • trainen van leidinggevenden in signalering van werkstress en mentale belasting

Wat is verplicht?

Om ongewenst gedrag en werkdruk in de afvalbranche terug te dringen moet iedere werkgever regels voor het voorkomen of het beperken van mentale belasting in het bedrijf vastleggen bijvoorbeeld in een reglement of arbeidsvoorwaarden:

  • regels opstellen
  • regels duidelijk communiceren
  • werknemers vertrouwd maken met de regels
  • leidinggevenden trainen hoe te handelen
  • overtredingen van regels registreren
  • sanctiebeleid vastleggen
  • regels regelmatig evalueren mede op basis van incidentanalyse

In de regeling is opgenomen hoe met ongewenst gedrag wordt omgegaan. De werkgever houdt een lijst bij met aard van het voorval en datum van de bij de Nederlandse Arbeidsinspectie gemelde arbeidsongevallen en arbeidsincidenten die hebben geleid tot verzuim van meer dan 3 werkdagen. Op basis van het resultaat van regelmatige analyse van scenario's en incidenten is het noodzakelijk om bouwkundige, technische of organisatorische maatregelen te nemen. Het pakket van beheersmaatregelen voor de beperking van mentale belasting wordt regelmatig geëvalueerd. De werkgever heeft een contract met gecertificeerde bedrijfsarts voor het melden van beroepsziekten.

De Arbeidstijdenwet (Atw) en het Arbeidstijdenbesluit vervoer (Atb-V) gelden voor de bemanning - chauffeur en eventuele bijrijder(s) - van voertuigen met een laadvermogen van meer dan 500 kg en een maximum toegelaten massa van 3500 kg op het kentekenbewijs. Voor de bemanning - chauffeur inclusief bijrijder(s) - van een vrachtwagen met een laadvermogen met een maximum toegelaten massa vanaf 3500 kg op het kentekenbewijs gelden de Atw en het Atb-V inclusief Verordening EG/561/2002 en EU/165/2014 tenzij de EU-regelgeving niet van toepassing is, hetgeen het geval is voor:

  • voertuigen die worden gebruikt voor rioleringsonderhoud zoals kolkenzuigers, rioolreinigingsvoertuigen en rioolinspectiewagens
  • voertuigen die worden gebruikt voor de inzameling van huishoudelijk afval zoals kraakperswagens, zijladers en achterladers voor het laden van grof vuil en afvalzakken, en het ledigen van minicontainers, glascontainers, wijkcontainers, en boven- en ondergrondse containers en vergelijkbare inzamelwagens
  • voertuigen die worden gebruikt voor het onderhoud van en toezicht op wegen zoals veegmachines, gekentekende onkruidbestrijdingsmachines, spoelwagens ter reiniging van vervuilde wegen
  • voertuigen die worden gebruikt voor het wegslepen of repareren van andere voertuigen bunnen een straal van 100 km binnen de standplaats van het voertuig van een bedrijf met eigen onderhoudsdienst
Beoogd effect 

Doel van deze organisatorische maatregel is de ervaren mentale belasting door seksuele intimidatie, discriminatie, pesten en werkdruk te beperken.

Wet- en regelgeving 
  • Artikel 3 lid 2 Arbowet inzake Arbobeleid
  • Artikel 9 lid 2 en 3 Arbowet inzake Melding en registratie van arbeidsongevallen en beroepsziekten
  • Artikel 2.15 Arbobesluit inzake Maatregelen ter voorkoming of beperking van psychosociale arbeidsbelasting
  • Arbeidstijdenwet (Atw), Arbeidstijdenbesluit (Atb) en Arbeidstijdenbesluit vervoer (Atb-V)