Een ‘alleenwerker’ is een persoon die arbeid verricht zonder dat er in de onmiddellijke nabijheid een tweede persoon lijfelijk aanwezig is. De alleenwerker is in grote mate op zichzelf aangewezen voor zowel het goed verlopen van zijn werkzaamheden als voor zijn eigen veiligheid. Iemand die alleen werkt, loopt over het algemeen dezelfde risico's als een werknemer die dezelfde werkzaamheden in het bijzijn van andere personen uitvoert. Voor de alleenwerker is er wél een extra risico, wanneer hij in een hulpbehoevende situatie komt en zelf niet meer in staat is om hulp van anderen in te roepen. Het extra risico voor iemand die alleen werkt, is dus vaak niet zozeer afhankelijk van de oorzaken, maar vooral van de mogelijke gevolgen van een bijzonder situatie zoals een ongeval.

Er kunnen twee factoren genoemd worden, die bij de oorzaak van een ongeval een rol spelen:

• de aard van het werk en de werkomgeving, of

• de gezondheid van de werknemer.

Als een medewerker onwel is geworden bijvoorbeeld als gevolg van blootstelling aan gevaarlijke stoffen dan zijn de gevolgen van de blootstelling aanzienlijk groter dan noodzakelijk, omdat de hulpverlening te laat wordt begonnen. Naast werkzaamheden met specifieke gevaren zijn soms persoonlijke gezondheidsfactoren, zoals hartkwaal, psychische gesteldheid en dergelijke, een reden dat de bedrijfsarts alleen werken niet toestaat of specifieke maatregelen verlangt.

Afhankelijk van het risico zal beslist moeten worden of ‘alleen werken‘ kan worden toegestaan. Dit wordt gedaan door het uitvoeren van een taakrisico-analyse en/of een individuele gezondheidsbeoordeling door de bedrijfsarts.