In het algemeen worden de onderstaande afspraken gemaakt, maar in de praktijk kan binnen de wettelijke kaders voor een andere invulling worden gekozen.
Rol van inlenende bedrijf
De inlenende partij zorgt voor een veilige werkplek, de geschiktheid en de veiligheid van de arbeidsmiddelen en de geschiktheid van zichtkleding voor werken langs de openbare weg en persoonlijke beschermingsmiddelen die aan de uitzendkracht, ook al komt deze een halve dag werken, ter beschikking worden gesteld. Bovendien is de inlenende partij wettelijk verplicht om een inventarisatie en evaluatie te maken van de risico's van de werkzaamheden die hij wil laten uitvoeren door werknemer(s) die een opdrachtnemer ter beschikking stelt. De risico-inventarisatie en evaluatie moet op schrift zijn gesteld en dient de opdrachtgever tijdig voorafgaand aan de werkzaamheden aan het uitzendbureau te verstrekken. Het inlenende bedrijf heeft als opdrachtgever de wettelijke verplichting om voorafgaand aan het uitvoeren van de opgedragen werkzaamheden na te gaan of de risico-inventarisatie en -evaluatie inclusief de veiligheidsinstructies voldoende duidelijk zijn bij de betrokken uitzendkracht(en).
Soms wordt het voor aanvang van het werk verzorgen van alle benodigde instructies, trainingen en opleidingen contractueel aan het uitzendbureau uitbesteed, maar de inlenende partij blijft verantwoordelijk voor het houden van toezicht als feitelijk leiding wordt gegeven aan de arbeid. Voor voorlichting aan uitzendkrachten gelden dezelfde regels als voor het eigen personeel zoals instructies, toolboxmeetings en acties die voortkomen uit het preventiebeleid. Belangrijke aandachtspunten en instructies met betrekking tot de veiligheid en de gezondheid van de uitzendkrachten dienen periodiek herhaald te worden.
Rol van het uitzendbureau
Het uitzendbureau zorgt ervoor dat de voor het werk geselecteerde werknemer hiervoor geschikt bevonden is, voldoet aan de ingangseisen en bekwaam is. Het uitzendbureau is wettelijk verplicht om de beschrijving van de gevaren van het werk en de risicobeperkende maatregelen van het inlenende bedrijf aan de uitzendkracht te verstrekken. Soms zorgt het uitzendbureau ervoor dat de uitzendkracht alle benodigde instructies, trainingen en opleidingen heeft gehad voordat met de werkzaamheden wordt begonnen. Hierin worden eisen, regels en instructies van de inlenende partij meegenomen.
Instructies geven en toezicht houden
Toepassen van de tekst van deze paragraaf is verplicht in de afvalbranche.
De partij met direct gezag, dat wil zeggen de partij die de dagelijkse aansturing van de werkuitvoering doet, is verantwoordelijk voor het toezicht op veilig werken. Direct gezag uitoefenen houdt onder andere in het geven van instructie over de werkmethode, het houden van het dagelijkse en periodieke toezicht erop en het handelen bij afwijkingen of gevaarlijke situaties. Het toezicht op uitzendkrachten, waaronder het toezicht op het correct dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen, is gelijk aan het toezicht op de eigen werknemers.
Het inlenende bedrijf bepaalt de werkwijze en de frequentie van onderricht en voorlichting op basis van de gevaren voor uitzendkrachten en het belang van de maatregelen voor de gezondheid en de veiligheid van de uitzendkracht. De voorlichting moet in elk geval de risico's en maatregelen behandelen van fysieke belasting, de arbeidsmiddelen en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen.
Als er meerdere werkgevers betrokken zijn, is het noodzakelijk om vooraf goede afspraken vast te leggen welke partij welke taken en verantwoordelijkheden heeft.
In het algemeen is het noodzakelijk om de gezagsverhouding bij uitzendwerk vast te leggen in het contract tussen de betrokken partijen en deze periodiek aan de praktijk te toetsen en zo nodig na evaluatie te herzien.
Nadere invulling van het geven van instructies en het houden van toezicht is maatwerk voor de specifieke situatie, omdat er in de praktijk een grote diversiteit aan werkzaamheden is. Daarom heeft een algemene werkinstructie in de arbocatalogus geen toegevoegde waarde. De opdrachtgever bepaalt in een uitwerking van deze paragraaf hoe voorlichting en onderricht over risico's, maatregelen en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen eruit moet zien, in het bijzonder hoe en hoe vaak voorlichting en onderricht plaatsvinden, en op welke wijze invulling aan het houden van toezicht wordt gegeven.
Risicobeoordeling
In het algemeen is het noodzakelijk om het werk door uitzendkrachten periodiek te evalueren met een specifieke risicobeoordeling of met de risico-inventarisatie en -evaluatie van het inlenende bedrijf. De risicobeoordeling van het inlenende bedrijf kan leiden tot bijvoorbeeld:
- aanvullende afspraken maken met uitzendbureaus over instructies, trainingen, toolboxmeetings en opleidingen die (vooraf en/of periodiek) gegeven moeten worden, inclusief de registratie van deelname en het toezicht op de naleving
- specificatie van de afspraken met uitzendbureaus over de taakverdeling en de verantwoordelijkheden met betrekking tot toezicht, handhaving, inspecties, controle, training, instructie, opleidingen en registraties
Deze organisatorische maatregel beoogt de samenwerking en de afstemming tussen het uitzendbureau en de opdrachtgever (inlenende partij) voor de veiligheid van de uitzendkracht te regelen.
- Handreiking arbomaatregelen uitzendwerk, SER juni 2019
- Arbochecklists uitzendwerk in het Nederlands, Engels, Duits en Pools, Doorzaam (voorheen STAF), waaronder:
- direct naar: Arbochecklist Afvalinzameling in Nederlands, Doorzaam
- direct naar: Arbochecklist Afvalbewerking in Nederlands, Doorzaam
- Artikel 5 lid 5 van de Arbowet inzake Inventarisatie en evaluatie van risico's bij ingeleende werknemers luidt:
"indien de werkgever arbeid doet verrichten door een werknemer die hem ter beschikking wordt gesteld, verstrekt hij tijdig voor de aanvang van de werkzaamheden aan degene, die de werknemer ter beschikking stelt, de beschrijving uit de risico-inventarisatie en -evaluatie van de gevaren en risicobeperkende maatregelen en van de risico's voor de werknemer op de in te nemen arbeidsplaats, opdat diegene deze beschrijving verstrekt aan de betrokken werknemer." - Artikel 8 van de Arbowet inzake Voorlichting en onderricht
- Artikel 19 lid 1 van de Arbowet inzake Verschillende werkgevers