Arbocatalogus Afvalbranche

Dé arbostandaard voor alle bedrijven in de afvalsector!
Laatst gewijzigd op: 13 februari 2024, 20:04 uur -- Afvalbranche
Beschrijving van het risico 

Bij afvalenergiecentrale (AEC’s), bioenergiecentrales (BEC’s) en slibverbrandingsinstallaties (SVI’s) komen reststoffen vrij die schadelijk voor de gezondheid kunnen zijn. De risico's kunnen variëren van huid- en luchtwegirritatie door de hoge zuurgraad, bioaccumulatie van zware metalen zoals lood en dergelijke tot organische verontreinigingen zoals dioxines. Een aantal reststoffen, waaronder AEC vliegas, kan de vruchtbaarheid of het ongeboren kind schaden. Daarom moet voorkomen worden dat medewerkers de reststoffen inademen en dat schadelijke stoffen via mond en huid in het lichaam terechtkomen.

De reststoffen ontstaan bijvoorbeeld in de rookgasreiniging en de verbrandingsoven. Voorbeelden van gevaarlijke stoffen in reststoffen zijn de volgende:

  • Bodemas en ketelas: as uit de verbranding bevat onder andere zware metalen, PAK, dioxines en furanen. 
  • Vliegas: vliegas bevat onder andere metaaloxiden, dioxinen en furanen.
  • Rookgasreinigingsresidu (RGR): RGR bestaat vooral uit zouten zoals calciumcloride en natriumchlorides en kan daarnaast dioxines bevatten. 
  • Kamerfilterpers residu (filterkoek): dit type filterkoek bevat zware metalen, dioxines en furanen.

Indien een gesloten transportsysteem of onderdeel van de installatie op overdruk zoals het vliegastransportsysteem lekkage vertoont dan kan biologisch actief stof zich in het gebouw verspreiden en de oorzaak zijn van langdurige blootstelling aan lage concentraties reststoffen.

De risico's van de verschillende reststoffen zijn afhankelijk van de samenstelling en combinatie van gevaarlijke stoffen hierin. Voor verschillende reststoffen heeft de Vereniging Afvalbedrijven Safety Data Sheets (SDS) laten opstellen waarin de risico's op een rij zijn gezet. Op basis van deze SDS-bladen stelt elke AEC, BEC en SVI als leverancier van reststoffen zelf specifieke SDS'n op. Voor het aanbrengen van AEC-bodemas in grondwerken is een risicoanalyse bij grondwerk opgesteld. Deze werkzaamheden worden niet in de afvalbranche uitgevoerd en blijven daarom in deze arbocatalogus buiten beschouwing.

Wet- en regelgeving 

Verplichte maatregelen

Indien er bij werkzaamheden in een AEC, BEC of SVI een kans is op blootstelling aan reststoffen dan is het noodzakelijk om onderstaande maatregelen te nemen.

Alle wettelijke verplichtingen

  • Beschrijven gevaarlijke stoffen en maatregelen in RI&E
  • Voorlichten over gevaarlijke (afval)stoffen
  • Geven werkinstructie - vliegasverstopping verhelpen
  • Geven werkinstructie - werkplek schoonmaken

Alle technische maatregelen

  • Bieden goede sanitaire voorzieningen
  • Treffen voorzieningen bedrijfshulpverlening
  • Treffen voorzieningen voor opslag van gevaarlijk afval

Alle organisatorische maatregelen

  • Documenteren gevaarlijke stoffen
  • Minimaliseren aantal blootgestelde werknemers
  • Opstellen plan bedrijfshulpverlening (bhv)
  • Verbieden roken, drinken en eten tijdens werk
  • Indien uit de RI&E een restrisico blijkt: Aanbieden van PAGO gevaarlijke (afval)stoffen

Indien er ná het nemen van alle bovenstaande maatregelen volgens de RI&E toch nog risico op blootstelling is, zijn alle maatregelen in de categorie Persoonlijke beschermingsmiddelen van toepassing:

Persoonlijke beschermingsmiddelen

  • Voorlichten over persoonlijke beschermingsmiddelen
  • Aanbieden persoonlijke beschermingsmiddelen
  • Gebruiken persoonlijke beschermingsmiddelen
  • Gebruiken adembescherming stofblootstelling
Wet en regelgeving 
Meer informatie 

Selecteer in de tabel een maatregel om te bekijken, of maak een selectie voor een printervriendelijke versie of om als PDF op te slaan.

RisicoMaatregelenArbeidshygiënische Strategie
Reststoffen
Beschrijven gevaarlijke stoffen en maatregelen in RI&EWettelijke verplichting
 
Bieden goede sanitaire voorzieningenWettelijke verplichting
 
Geven werkinstructieWettelijke verplichting
 
Verbieden roken, drinken en eten tijdens werkWettelijke verplichting
 
Voorlichten over gevaarlijke (afval)stoffenWettelijke verplichting
 
Voorlichten over persoonlijke beschermingsmiddelenWettelijke verplichting
 
Treffen voorzieningen voor bedrijfshulpverleningTechnische maatregelen
 
Treffen voorzieningen voor opslag gevaarlijk afvalTechnische maatregelen
 
Aanbieden PAGO gevaarlijke (afval)stoffenOrganisatorische maatregelen
 
Documenteren gevaarlijke stoffenOrganisatorische maatregelen
 
Minimaliseren blootstelling werknemersOrganisatorische maatregelen
 
Opstellen bhv-planOrganisatorische maatregelen
 
Aanbieden persoonlijke beschermingsmiddelenPersoonlijke beschermingsmiddelen
 
Gebruiken adembescherming stofblootstellingPersoonlijke beschermingsmiddelen
 
Gebruiken persoonlijke beschermingsmiddelenPersoonlijke beschermingsmiddelen
MaatregelenArbeidshygiënische Strategie
Risico Reststoffen
Beschrijven gevaarlijke stoffen en maatregelen in RI&EWettelijke verplichting
Bieden goede sanitaire voorzieningenWettelijke verplichting
Geven werkinstructieWettelijke verplichting
Verbieden roken, drinken en eten tijdens werkWettelijke verplichting
Voorlichten over gevaarlijke (afval)stoffenWettelijke verplichting
Voorlichten over persoonlijke beschermingsmiddelenWettelijke verplichting
Treffen voorzieningen voor bedrijfshulpverleningTechnische maatregelen
Treffen voorzieningen voor opslag gevaarlijk afvalTechnische maatregelen
Aanbieden PAGO gevaarlijke (afval)stoffenOrganisatorische maatregelen
Documenteren gevaarlijke stoffenOrganisatorische maatregelen
Minimaliseren blootstelling werknemersOrganisatorische maatregelen
Opstellen bhv-planOrganisatorische maatregelen
Aanbieden persoonlijke beschermingsmiddelenPersoonlijke beschermingsmiddelen
Gebruiken adembescherming stofblootstellingPersoonlijke beschermingsmiddelen
Gebruiken persoonlijke beschermingsmiddelenPersoonlijke beschermingsmiddelen