Werken in besloten ruimten op stortterreinen vindt bijvoorbeeld plaats bij controle, onderhoud en drainage van gasputten, tunnels en ‘percolaatputten’. Een percolaatput is vaak diep, soms tot 20 meter, afhankelijk van de hoogte van de stortplaats. Onderin een put bevindt zich meestal percolaatwater met stinkende en schadelijke stoffen. Ook bij inspectie en schoonmaakwerkzaamheden kan het noodzakelijk zijn dat men een besloten ruimte moet betreden.
Bij het werken in de gasputten van het stortterrein is grote kans op de aanwezigheid van twee soorten gevaarlijke gas, namelijk:
- Stortgas met als hoofdbestanddeel methaan (CH4). Aanwezigheid van methaan levert een vergroot risico voor brand- en ontploffingsgevaar (zie brand- en ontploffingsgevaar). Stortgas kan daarnaast leiden tot misselijkheid, hoofdpijn, bedwelming, benauwdheid of tot verstikking.
- Zwavelwaterstof (H2S), ook wel waterstofsulfide genoemd. H2S is zeer giftig en heeft een sterke "rotte eieren" geur. Aanwezigheid van H2S kan hoofdpijn en misselijkheid veroorzaken. In hoge concentraties is H2S reukloos. Een hoge concentratie kan binnen een seconde tot bewusteloosheid en de dood leiden.
De uit te voeren werkzaamheden moeten in overleg met een veiligheidskundige (of anderszins deskundige) zeer goed voorbereid worden met alle benodigde risicobeperkende maatregelen.
Behalve besloten ruimten van stortplaatsen, worden ook kruipruimtes, de ruimte onder de weegbrug en de werkkuil voor voertuigonderhoud als besloten ruimte aangemerkt; voor deze ruimten met laag risico gelden de voorwaarden voor het werken in een kruipruimte.
Welke beheersmaatregelen zijn verplicht?
De werkgever is verplicht om de volgende beheersmaatregelen te nemen:
- Beschrijven besloten ruimte en maatregelen in RI&E
- Voorlichten over werken in besloten ruimte
- Geven werkinstructie - Betreden van besloten ruimte
- Gebruiken geschikte arbeidsmiddelen besloten ruimten
- Aanwijzen mangatwacht
- Gebruiken waarschuwingsapparatuur gasgangen
- Communiceren bij betreden van besloten ruimte
- Toepassen werkvergunning
- Opstellen bhv-plan
De werkgever bepaalt in de risico-inventarisatie en -evaluatie van het bedrijf of er aanvullend andere beheersmaatregelen worden genomen.
- Nederlandse Arbeidsinspectie, Basisinspectiemodule Gevaar voor verstikking, bedwelming, vergiftiging, brand of explosie (2018)
- Gevaren, kenmerken en voorbeelden van een besloten ruimte