Arbocatalogus Afvalbranche

Dé arbostandaard voor alle bedrijven in de afvalsector!
Laatst gewijzigd op: 24 april 2023, 15:58 uur -- Afvalbranche

Multi container wagens met een haakarm, kabel of kettingopnamesysteem gebruiken verschillende typen afzetcontainers. Bij deuren of sluitingen onder spanning, wanneer afval tegen de deuren drukt, bij vervormde of beschadigde containers en bij slecht functionerend sluitingen kan een sluitstang of containerdeur met onverwachte kracht en snelheid openklappen en daarbij mensen ongelukkig raken. Bovendien kan daarbij afval uit de container vallen op de medewerker of op een omstander, hetgeen gevaar oplevert voor vallende en wegschietende voorwerpen of het rechtstreeks in contact komen met afval. Het is dus belangrijk goed op te letten bij het openen van een container.

Beschrijving van het risico 

Deuren onder spanning

Bij te sterk verdicht afval in een afzetcontainers staat er spanning op de deuren, waardoor sluitingen in elkaar haken. Door het aanstampen van de lading worden de zijwanden van de container naar buiten gedrukt. Het naar buiten drukken van de zijwanden veroorzaakt de spanning op de deuren. Het gevaar van deze spanning is dat deze vrijkomt bij het openen van de deuren. Afhankelijk van de spanning die op de deuren staat, gaat het openen van de deuren met meer of minder kracht gepaard.

Oorzaken

De spanning op deuren en sluitingen van een container die op spanning staan, wordt veroorzaakt doordat de zijwanden van de container vervormd zijn en naar buiten staan. Er zijn veel verschillende oorzaken voor het op spanning staan van containerdeur (de volgende opsomming is niet limitatief):

  • verkeerd ontwerp van sluitingen of vergrendelingen
  • het te veel of te hard aanstampen van afval in de container met een shovel of een kraan
  • beschadiging of vervorming van de sluitingen zoals de ondervergrendeling, bovensluiting of zijvergrendeling
  • deuren of scharnieren zijn verwrongen
  • slijtage aan kritische onderdelen van de afzetcontainer
  • niet gemelde schades aan de afzetcontainer
  • uitgestelde of niet tijdige reparatie van schades en vervormingen
  • onjuist reparatie van sluitingen of vergrendelingen

Beschadigingen van wanden, deuren, scharnieren en sluitingen zijn onder andere te wijten aan:

  • Het verkeerd verplaatsen van een container met de grijper van een kraan door het vastpakken van een wand, de deuren of het kopschot, waardoor er schade en vervorming optreedt;
  • Het verplaatsen van een container met de laadbak van de shovel, waardoor een deur, sluiting of vergrendeling beschadigt of de wanden vervormen (bol gaan staan);
  • Het aanstampen van afval met een shovel waarbij de containerwand wordt geraakt;
  • Het afzetten van containers met een rangeerwagen en deze tegen andere containers aanduwen;
  • Een container met de shovel verschuiven en tegen een andere container of object duwen;
  • De laadbak van de shovel of een andere container die door de shovel of een vrachtwagen aangeduwd wordt, duwt de stangen van de deursluitingen van een andere afzetcontainer krom;
  • De ondervergrendeling wordt krom geduwd tijdens het van de wagen afzetten van een container;
  • Het wegzetten van containers met een rangeerwagen, waarbij deze beschadigd raakt door botsing met een betonblok (legoblok), keerwand of een ander object;
  • Geen tijdige inspectie, buiten gebruik stelling van en onderhoud aan containers;
  • Containers met kritische beschadigingen of vervormingen blijven in gebruik en in roulatie.

Herkenning van deuren onder spanning

De spanning op een deur is van buitenaf niet altijd te zien, maar is waarschijnlijk wel merkbaar doordat de afzetcontainer lastig te openen is.
Als de medewerker de deur vanaf de zijkant opent, loopt hij zelf geen direct gevaar. Als een omstander zich in de draaicirkel van de containerdeur bevindt, kan deze worden geraakt.

 

Er zijn zichtbare afwijkingen waaraan een afzetcontainer op spanning kan worden herkend; zie zichtbare kenmerken van op spanning staande containers.

 

Een containerdeur onder spanning is bijvoorbeeld te herkennen aan de volgende kenmerken:

  • als bekend is dat de container werd gevuld met een kraan en/of shovel;
  • de borgpen van de hendelvergrendeling moeilijk los te krijgen is, omdat de hendel kracht uitoefent tegen de borgpen;
  • er grote weerstand is bij het induwen van de hendel die vanwege de spanning verbogen is;
  • de deuren moeilijk te openen zijn wanneer de containerdeuren al ontgrendeld zijn.

Containers met dubbele deuren hebben een dubbele sluiting:

  • een ondervergrendeling die vanaf de zijkant geopend wordt, en
  • een achtervergrendeling die van achteren geopend moet worden.

Als de ondervergrendeling niet aanwezig is of niet gebruikt wordt, kan bij het verwijderen van de borgpen de sluitstang van de achtersluiting plotseling, met veel kracht losschieten.

De volgende incidenten en bijna-incidenten (near misses) hebben zich voorgedaan tijdens het openen van afzetcontainers:

  • De ontgrendelingshendel slaat tegen de werknemer tijdens het ontsluiten van de containerdeuren;
  • De containerdeur slaat tegen de werknemer tijdens het openen van de containerdeuren;
  • Het vallen van afval op de werknemer tijdens het openen van de containerdeuren;
  • De deurketting maakt contact met de werknemer tijdens het openen van de containerdeuren;
  • De containerdeur valt tijdens het openen uit de container.

Voorkomen van ongevallen

De meest voorkomende letsels zijn kneuzingen, schaafwonden en snijwonden. In mindere mate ernstige letsels zoals breuken, interne trauma’s en verstuikingen. Het lichaamsdeel dat het meest frequent wordt getroffen is het hoofd! In mindere mate de armen, de benen, de handen, de vingers en de romp.

Belangrijk: blijf altijd buiten de draaicirkel van de containerdeur! En draag veiligheidsschoenen, veiligheidshelm en handschoenen tijdens het openen van de container. Zie de voorbeeld werkinstructie Veilig openen van een afzetcontainer.

Slecht functionerende sluitingen

Bij slecht functionerende sluitstangen of hendels kan een containerdeur plotseling openklappen. Een slecht functionerende sluiting van een afzetcontainer kan leiden tot beknelling, verwonding of ernstig letsel.
Gecontroleerd onderhoudsmanagement of een registratiesysteem voor onderhoud kan slecht functioneren van containers, voornamelijk van sluitingen en scharnieren, voorkomen.

Wet en regelgeving 
Meer informatie 
  • Analyse van ongevallen in de afvalsector 1998-2009, RIVM

Selecteer in de tabel een maatregel om te bekijken, of maak een selectie voor een printervriendelijke versie of om als PDF op te slaan.

RisicoMaatregelenArbeidshygiënische Strategie
Afzetcontainers
Beschrijven vallende en wegschietende voorwerpen en maatregelen in RI&EWettelijke verplichting
 
Geven werkinstructie deur van afzetcontainer veilig openenWettelijke verplichting
 
Voorlichten over vallende en wegschietende voorwerpenWettelijke verplichting
 
Stellen eisen aan afzetcontainersBronmaatregelen
 
Gebruiken veiligheidsschoeisel, handschoenen en veiligheidshelmPersoonlijke beschermingsmiddelen
MaatregelenArbeidshygiënische Strategie
Risico Afzetcontainers
Beschrijven vallende en wegschietende voorwerpen en maatregelen in RI&EWettelijke verplichting
Geven werkinstructie deur van afzetcontainer veilig openenWettelijke verplichting
Voorlichten over vallende en wegschietende voorwerpenWettelijke verplichting
Stellen eisen aan afzetcontainersBronmaatregelen
Gebruiken veiligheidsschoeisel, handschoenen en veiligheidshelmPersoonlijke beschermingsmiddelen